بر اساس لایحه بودجه سال ۱۴۰۲، برای کسب و کارهای اینترنتی حقیقی که در پلتفرم‌های داخلی فعالیت داشته باشند معافیت مالیاتی در نظر گرفته شده است. همچنین اعلام شده جرائم مالیاتی سالیان قبل این کسب و کارها مشمول بخشودگی خواهد شد.
چندی پیش سازمان امور مالیاتی کشور، احکام مالیاتی آیین‌نامه حمایت از توسعه سکوها و کسب‌وکارهای اقتصاد دیجیتال را ابلاغ کرد. بر این اساس اعلام شده بود کسب و کارهای اینترنتی پس از تسلیم اظهارنامه و نگهداری اسناد و مدارک بابت درآمد حاصله از فروش کالا یا ارائه خدمت در سکوهای مشمول داخلی تا میزان مقرر در ماده (۱۰۰) قانون مالیات‌های مستقیم و اصلاحات بعدی آن یعنی ۳۰ برابر معافیت مالیاتی حقوق و دستمزد، معاف هستند. حالا این موضوع در بندهای بودجه سال ۱۴۰۲ نیز آمده و جزییات بیشتری از آن روشن شده است.
در متن لایحه بودجه ۱۴۰۱ تاکید شده کسب و کارهای حقیقی فعال در سکوهای داخلی که مورد تأیید وزارت ارتباطات هستند، به صورت پلکانی تا سقف مقرر در ماده ۱۰۰ قانون مالیات‌های مستقیم، مشمول مالیات با نرخ صفر خواهند بود. همچنین برای اولین بار صحبت از بخشودگی جرایم سال‌های قبل ناشی از عدم تسلیم اظهارنامه به میان آمده است.
در ادامه این تبصره آمده است که کسب درآمد بر بستر پلتفرم‌ها و شبکه‌های اجتماعی خارجی مشمول اخذ مالیات خواهد بود. این مسئله احتمالا به موضوع مالیات بر درآمد کسب و کارهای اینستاگرامی و اینفلوئنسرها برمی‌گردد که طی سالیان گذشته مطرح شد. حالا به نظر می‌رسد دولت به صورت جدی‌تری دنبال تحقق یافتن آن است. قبل از فیلترینگ اینستاگرام، دولت در صدد دریافت مالیات از اینفلوئنسرها بود که این کار را تا مراحل پایانی پیش برد. اما به یکباره این شبکه اجتماعی پرطرفدار، فیلتر شد و حالا فعالیت در بسترهای خارجی و کسب درآمد از آن، مشمول مالیات شده است.
در اواخر سال ۹۸ بود که درآمدهای فعالان فضای مجازی خصوصا اینفلوئنسرها، سیاستگذاران را برآن داشت که درآمدهای این گروه را نیز مشمول مالیات کنند. در آن زمان «محمد مسیحی»، معاون درآمدهای مالیاتی سازمان امور مالیاتی اعلام کرد از سال آینده اینفلوئنسرها نیز مشمول پرداخت مالیات می شوند. موضوعی که تا امروز رخ نداده و بیشترین گامی که برای تحقق آن برداشته شده مربوط به چند روز قبل از فیلترینگ اینستاگرام است.
در شهریور ماه اعلام شد استخراج اطلاعات مالی اینفلوئنسرها (کاربران دارای بالای ۵۰۰ هزار دنبال کننده) انجام شده تا پس از دریافت اظهارنامه‌ها، در صف مالیاتی قرار بگیرند. این موضوع اما هیچ وقت رخ نداد و با فیلتر شدن اینستاگرام نیز درآمد این افراد دچار ریزش زیادی شد.
برخی از کارشناسان و خود اینفلوئنسرها معتقد بودند که چرا باید برای فعالیت در یک پلتفرم رایگان که بارها برای فعالیت در آن مانع تراشی هم شده، مالیات پرداخت شود. حال همزمان با فیلتر شدن اینستاگرام اعلام شده که فعالیت و کسب درآمد از پلتفرم‌های خارجی مشمول اخذ مالیات خواهد شد.
به نظر می‌رسد حاکمیت تلاش کرده تا از طریق موضوعی نظیر معافیت مالیاتی برای فعالیت در شبکه‌های بومی، مشوقی برای هدایت کاربران به فعالیت در پلتفرم های داخلی باشد اما اینکه این سیاست چقدر موثر خواهد بود یا خیر، موضوعی است که زمان باید آن را نشان دهد. اما این سوال همچنان مطرح است که دریافت مالیات از این گروه، آن هم در حالی که پلتفرم میزبان فعالیت آنها، رسما مسدود و فیلتر شده تا چه اندازه منطقی و عملیاتی است؟
نویسنده علیرضا ناجی
سایر مقالات نویسنده
