در راستای تقویت حمایت قانونی از زنان در برابر انواع خشونت، لایحه یک‌فوریتی موسوم به “حفظ کرامت و صیانت از زنان در برابر خشونت”، پس از بررسی‌های گسترده و جلسات متعدد با حضور مسئولان مربوطه در کمیسیون اجتماعی، با اصلاحاتی در عنوان و متن به تصویب رسیده است.
این لایحه در ماده 30 خود، ارسال تصاویر مبتذل و مستهجن به زنان را به‌عنوان یک جرم تلقی کرده و مجازات قانونی برای آن در نظر گرفته است. متن ماده به این شرح است: «هرکس بدون رضایت و خلاف میل یک زن، از طریق سامانه‌های رایانه‌ای، مخابراتی یا هر وسیله دیگر، پیام، تصویر یا نماد مستهجن یا مبتذلی ارسال کند که طبیعتاً باعث آزار روحی فرد شود، در صورت مستهجن بودن محتوا به جزای نقدی درجه شش و در صورت مبتذل بودن به جزای نقدی درجه هفت محکوم می‌گردد.»
براساس تبصره 4 ماده 14 قانون جرایم رایانه‌ای، محتوای مستهجن به تصاویر، صداها یا متون واقعی یا غیر واقعی اشاره دارد که بیانگر برهنگی، اندام خصوصی یا فعالیت‌های جنسی هستند.
این لایحه همچنین به موضوع چالش‌برانگیز اثبات جرم و تعیین مجازات در جرایم رایانه‌ای می‌پردازد. در حالی که زنان می‌توانند شکایت کنند، اثبات وقوع جرم با توجه به امکانات فنی موجود، مانند حذف دوطرفه محتوا در اپلیکیشن‌ها، دشوار است.
بر خلاف بسیاری از کشورها که بار اثبات بر دوش مرتکب است، در قوانین ما، زن باید نه تنها ادعای خود را مطرح کند، بلکه شواهد کافی برای قانع کردن مقامات قضایی ارائه دهد.
در پایان، این لایحه نشان می‌دهد که برای اولین بار در ایران، مجازاتی با هدف بازدارندگی برای چنین جرایمی در نظر گرفته شده است. اگرچه جریمه‌های نقدی 3 تا 6 میلیون تومان در نگاه اول چشمگیر نیست، اما با افزایش آن بر اساس نرخ تورم، این جریمه‌ها می‌توانند کارایی بیشتری داشته باشند.
نویسنده علیرضا ناجی
سایر مقالات نویسنده
