اولین موج کسبوکارهای اینترنتی در بازار های نو ظهور، بهطورمعمول کسبوکار های مرتبط با تجارت الکترونیکی است که با آنلاین شدن فروشگاهها و لوازم الکترونیکی شروع میشود. اولین فروشگاههای آنلاین و راه اندازی سایت فروشگاهی در ایران در سال ۲۰۰۸ پدیدار شد. بهتدریج با گذشت زمان با توسعهی اینترنت و دیجیتالی شدن، کارآفرینان شروع به پر کردن شکافها و حل مشکلات کشور نمودند. ایران از یک بازار بزرگ ۸۰ میلیون نفری که در بسیاری از فرصتهای شغلی در باب خدمات مالی و خردهفروشی آنلاین به روی فعالان باز است، بهره میبرد. در این مقاله طرح و ایدهی کسبوکارهایی را هدف قرار دادهایم که هنوز در ایران به آنها توجه چندانی نشده است و هنوز جای کار و مانور دارند و عملا ایده هایی ناب و اجرا نشده ای هستند. پس تا انتهای مقاله ایده های کسب و کار اینترنتی اجرانشده در ایران با ما همراه باشید.
ایده های کسب و کار اینترنتی اجرانشده در ایران
جالب است بدانید طرح و ایدهی کسبوکار جدید را میتوان خرید یا فروخت. طبق گفتهی سرمایهگذاری بنام، 《قیمت چیزی است که شما پرداخت میکنید و ارزش چیزی است که در مقابل به دست میآورید》یعنی میتوان پولی پرداخت و طرح و ایدهی کسبوکار جدیدی را خرید که برای شما ارزشی به ارمغان بیاورد که چندین برابر آن هزینه را به شما برگرداند. همچنین میتوان بهگونهای دیگر نیز به این موضوع نگاه کرد، گاه ارزش چیزی است که شما ارائه میدهید و در مقابل هزینه چیزی است که دریافت میکنید. پس میتوان اگر طرح و ایدهی کسبوکار جدیدی داریم که با نوآوری همراه است با فروش ایدهی کسبوکار خود درآمد کسب نمود. اما نکتهی قابلتوجه اینجا است که هنگام خریدوفروش ایدهی کسبوکار خریدار باید ارزش واقعی آن طرح و ایدهی کسبوکار جدید را درک نماید. از طرفی پس از فروش ایدهی کسبوکار، خریدار باید قادر باشد تا ارزش واقعی آن را استخراج کند و به آن جامهی عمل بپوشاند. پیشنهاد می کنیم ایده های کسب و کار 2020 را بخوانید.
بهترین حالت آن است که اگر طرح و ایدهی کسبوکار جدیدی دارید بهجای فروش ایدهی کسبوکارتان، خودتان برای عملی شدن آن تلاش کنید و آن را به یک تجارت پرسود تبدیل نمایید.
اکنونکه فنّاوری کشورهای توسعهیافته با سرعت سرسامآوری روبهپیشرفت است، ما میتوانیم با الگوبرداری و پیادهسازی طرح و ایدهی کسبوکارهای اجرایی شده در این کشورها به آسانتر شدن زندگی در کشور خود کمک کنیم و در کنار آن ضمن اشتغالزایی، خود نیز به درآمد و سود بسیار برسیم. در ادامه به معرفی و بررسی مثالهایی از این ایده های راه اندازی کسب و کار اینترنتی میپردازیم.
ایده بکر کسب و کار گردشگری آنلاین
از شمال به جنوب، از شرق به غرب، ایران مناظر متنوعی دارد که میتواند توجه میلیونها نفر را هرساله به خود جلب کند. شما میتوانید بهترین پلتفرم گردشگری آنلاین را برای این جاذبهها بسازید که یکی از ایده های کسب و کار اینترنتی اجرانشده در ایران است ، اما زیرساختها و خدمات لجستیکی و مهمانپذیری ضعیف دلیلی است که مسافران را برای بازدید از تنها چند نقطه محدود میکند. بسیاری از شهرهای ایران هنوز فاقد خدمات اسکان و مهمانپذیری مناسب هستند. حتی در بهترین حالت، یافتن اتاق در شهرهای بزرگ کشور مانند تهران، اصفهان و شیراز بسیار دشوار است.
در سالهای اخیر، دولت با تهیهی اینترنت موبایل و شبکههای فیبر نوری سعی در توانمندسازی افراد محلی در مناطق دورافتاده داشته است. سال گذشته مقامات دولت اعلام کردند ۲۷۰۰۰ روستا به اینترنت وصل شدهاند درحالیکه تا قبل از آن هیچیک از روستاهای کشور به اینترنت پرسرعت دسترسی نداشتند.
شرکتهای نوپا در ایران باید مجوزهای اتحادیه را در حوزهی کاری خود دریافت کنند و عدم شفافیت و سیاستهای بهروز شده از طرف سیستم نظارتی موجب سردرگمی صاحبان مشاغلی شده است که میخواهند در بخش فنآوری مسافرتی در ایران کار کنند. به خاطر آییننامههایی که ناقص یا متناقض هستند، بازار خدمات گردشگرپذیری آنلاین آنطور که باید باشد هنوز در ایران فعال نیست.
همچنین به دلیل عدم حضور سرمایهگذاران خارجی فنآوری گردشگری در ایران بسیار خام است. در حال حاضر، بازار این کار به فشار یک نیروی فعال در این زمینه نیاز دارد تا راه را برای اولین موج ابتکارهای جدید در این بخش هموار کند. چیزی شبیه به آنچه سایتی شبیه دیجی کالا یا اسنپ در ایران با خرید آنلاین و پرداخت از طریق موبایل انجام دادهاند. حضور شرکتهای بینالمللی و سرمایهگذاریهای خارجی میتواند به این بخش کمک کند تا از وضعیت فعلی خود خارج شود.
از طرفی، هیچ محصولی بهخودیخود بدون بازاریابی مناسب نمیتواند مشتری را بهراحتی جذب کند. همین امر برای نمایش جذابیتهای یک کشور برای مسافران بالقوه نیز صادق است. طبق اعلام بانک جهانی ایالاتمتحده، چین، ژاپن، فرانسه و انگلستان در لیست پنج کشور برتر با بیشترین هزینه برای خدمات مسافرتی و گردشگری توسط دولتهایشان قرار دارند. ایران علیرغم جاذبههای گردشگری گسترده، هزینهی زیادی را خرج بازاریابی برای پتانسیلهای گردشگری خود در کشورهای دیگر نکرده است. در سالهای اخیر Press TV، تلویزیون دولتی انگلیسیزبان ایران اقدام به ساخت مستندهای باکیفیت از جاذبههای این کشور کرده است، اما باید بیشتر سرمایهگذاری شود تا این بخش در سایر کانالهای تبلیغاتی نیز به بازار عرضه شود.
عدم رعایت استانداردهای بینالمللی و ارائهی خدمات صحیح از نتایج حاصل از یک سیستم آموزشی نادرست است. برای آموزش نسل جوان در زمینهی پرورش بخش گردشگری در کشور، باید یک برنامهی بلندمدت اجرا شود. ارزشگذاری برای آموزش گردشگری و مهمانپذیری و بالا بردن کیفیت آن در دانشگاهها میتواند کمک شایانی بکند تا ایران بتواند در سالهای آینده خود را به یکی از قطبهای گردشگری جهان تبدیل کند.
بنابراین گردشگری آنلاین طرح و ایدهی کسبوکار بسیار مناسبی بهعنوان یکی از ایده های کسب و کار اینترنتی اجرانشده در ایران است که به دلیل فقدان مقررات شفاف، زیرساختهای ضعیف در مناطق روستایی، عدم حضور سرمایهگذاران خارجی، بازاریابی ناکافی در خارج از ایران و عدم آموزش مهارتهای لازم در این زمینه هنوز به مرحلهی اجرایی درنیامده است.
بهطور مثال طرح و ایدهی کسبوکاری Airbnb یک بازار اقامتی در بسیاری از کشورها است که میزبانهای اقامتی مناطق مختلف را بر اساس ویژگیها و امکانات آنها گرد هم میآورد و بستری است که از طریق آن مسافران میتوانند به میزبانان اتصال یابند. در این سیستم، شیوههای پرداختی برای میزبانان و مسافران نیز فراهم میشود و بدون داشتن هیچگونه مکان فیزیکی برای دریافت هزینهها مسافران هزینهی خدمات را میپردازند. این شرکت با پرداخت ۶ تا ۱۲٪ مبلغ پرداختی مهمان و ۳٪ ازآنچه میزبان دریافت میکند درآمد کسب میکند.
ایده ناب کسب و کار Prismatic
از دیگر ایده های کسب و کار اینترنتی اجرانشده در ایران ایدهای چون Prismatic است که برنامهای برای آموزش و یافتن اخبار اجتماعی برای مرورگرهای مختلف وب و دستگاههای تلفن همراه بود که در ابتدا روی iOS اجرا شد. این برنامه یادگیری ماشین، طراحی تجربه کاربر و طراحی تعامل را باهم ترکیب کرد تا روشی جدید برای یافتن، استفاده و به اشتراکگذاری رسانهها ایجاد کند. نرمافزار Prismatic از الگوریتمهای جمعآوری شبکههای اجتماعی و یادگیری ماشین برای فیلتر کردن مطالب همسو با علایق کاربر خاص استفاده میکند. Prismatic بهمنظور جمعآوری اطلاعات در مورد علایق کاربران و ارائهی مناسبترین مطلب برای مطالعهی کاربران، با فیسبوک، توییتر و پاکت ادغام شده است.
کاربران با کمک این برنامه میتوانند مطالبی را در سرویسهای متصل مانند توییتر و فیسبوک به اشتراک بگذارند، مطالبی را برای مطالعه در آینده ذخیره کنند، در مورد مطالب اظهارنظر کنند و دهها هزار موضوع را مرور کنند.
کاربران میتوانند سه کار اصلی را در Prismatic انجام دهند:
- به سرویس بگویند که به چه موضوعاتی علاقهمند هستند و افرادی را که دوست دارند دنبال کنند.
- مقالات و عکسهای پیشنهادی را بخوانند و تماشا کنند
- مطالبی را در رابطه با آن مباحث به اشتراک بگذارند.
پشتیبانی از فیلمها نیز در مرحلهی بعد به قابلیتهای این برنامه اضافهشده است.
در ایران هنوز بهاندازهی کافی به پیادهسازی ایدههایی مشابه و با کارایی این برنامه پرداخته نشده است و نیازمند معرفی، پیگیری و تمرکز بیشتری روی ایدههایی اینچنینی هستیم تا کارایی نرمافزارها و برنامههای کاربردی تولیدشده در ایران از این طریق بالاتر برود.
ایده پول ساز وافعی کسب و کار 2U
یکی دیگر از ایده های کسب و کار اینترنتی اجرانشده در ایران، ایدههای مشابه شرکت 2U است که این شرکت درواقع یک شرکت فناوری آموزشی آمریکایی است که با کالجها و دانشگاههای غیرانتفاعی برای ارائهی برنامههای آنلاین، قرارداد دارد. این شرکت از مؤسسات طرف قرارداد خود با بستری از خدمات نرمافزاری مبتنی برابر، طراحی دوره، پشتیبانی از زیرساختها و سرمایهی آنها پشتیبانی میکند.
شرکت 2U بهعنوان مدیر برنامهی آنلاین فعالیت میکند. این شرکت برای مشتریان خود فنّاوری و منابعی را فراهم میکند تا مؤسسات طرف قرارداد بتوانند کلاسهای آنلاین و برنامههایی را که توسط مربیان موسسه تدریس میشود با فیلم زنده و یا کلاسهای ضبطشده از طریق نمایش چندرسانهای ارائه دهند. در برنامههایی که توسط 2U و مشتریهای آن تنظیمشده است، معمولاً دانشجویان در یک اتاق گفتگوی زنده با استاد و سایر دانشجویان ملاقات میکنند. این شرکت با مؤسسات طرف قرارداد خود قراردادهای بلندمدت، معمولاً ۱۰ تا ۱۵ ساله امضا میکند. دانشجویان نیز شهریهی رسمی را میپردازند. هزینهی استفاده از 2U از طریق تقسیم مبلغ موردنظر بین موسسه و دانشجویان پرداخت میشود.
ایده پول ساز کسب و کار Comparably
اکنون میخواهیم یکی از ایده های کسب و کار اینترنتی اجرانشده در ایران را به شما معرفی کنیم که بسیار منحصربهفرد است. بیشتر مردم دنبال این هستند که بدانند آیا میزان درآمد آنها منصفانه است یا اینکه باید به آنها دستمزد بیشتری داده شود، اما نمیدانند که چگونه میتوانند از درآمد دیگران بهطور دقیق مطلع شوند زیرا این سؤال که 《حقوق شما چقدر است؟》برای بسیاری حکم یک تابو را دارد. شرکت Comparably، راهاندازی شده است تا نهتنها در پرداخت دستمزدها شفافسازی نماید، بلکه برای این موضوع در محیطهای کاری فرهنگسازی نیز انجام دهد. کارگران و کارمندان شرکتها با استفاده از این برنامه میتوانند بهطور ناشناس حقوق، سطح تجربه، اندازهی شرکت، مکان و سایر عوامل مربوطه را بهطور مقایسهای گزارش دهند. در مقابل سایت به شما نشان میدهد که در مقایسه با همسالان خود با همان موقعیت و سطح تجربه، در چه وضعیت و رتبهای قرار دارید.
این برنامه امکان مقایسهی درآمد و موقعیت فردی در یک شهر را با فردی از شهر فراهم میکند که شاید در حالت عادی هیچگاه این دو شخص فرصت این را نیابند که باهم ملاقات کنند و اطلاعات خود را باهم مبادله کنند. این برنامه کمک میکند تا شاغلان زمینههای مختلف توسط کارفرمایآنسودجو مورد سوءاستفاده قرار نگیرند و از طرفی هنگامیکه کارکنان یک کسبوکار از منصفانه بودن درآمد و مزایای خود اطمینان داشته باشند با احساس بهتری به کار خود ادامه میدهند و این موضوع میتواند در افزایش بازدهی آن کسبوکار تأثیر مثبت داشته باشد.
این برنامه با طرح سؤالهایی ساده در مورد فرهنگ شرکت و فرصتهای موجود برای پیشرفت در حرفهتان پاسخهای شما را تحلیل میکند و بر اساس آنها امتیازی به شما میدهد که نشانگر میزان رضایت شغلی شماست.
ایده ناب اینترنتی Flyrobe
از دیگر ایده های کسب و کار اینترنتی اجرانشده در ایران ایدهی کسبوکار جدید شرکت Flyrobe است. مدل شرکت Flyrobe بر اساس اجارهی لباس برای مدت معینی مثل چند روز است. این برنامه با سایر برنامههای اینترنتی که برای خریدوفروش لباسها هستند تفاوت دارد. ایدهی اجارهی لباس بسیار منحصربهفرد است و چون بسیار نوپا است نیازمند زمینهسازی زیادی است تا تبدیل به برنامهای مورداطمینان برای مردم شود. ازآنجاکه با افزایش قیمت کالاهای باکیفیت و دسته اول همهی مردم قدرت خرید این نوع لباسها را برای یکبار استفاده در مدت محدود ندارند این برنامه کمک میکند تا افراد بتوانند با استفاده از یک سرویس رایگان برای متناسبسازی اندازهی لباس و تحویل آن به مشتری، لباس موردنیاز خود را بهراحتی انتخاب و دریافت نمایند. این برنامه میتواند در آینده فعالیت خود را بسیار گسترش دهد و درآمد بالایی از این طریق کسب نماید. ارائهدهندگان این برنامه میتوانند لباسی باکیفیت را یکبار خریداری کنند و چندین و چند بار آن را اجاره دهند که بهراحتی میتوان با اجاره در چند نوبت اول هزینهی خرید لباس را جبران کرد و هزینهی اندکی نیز برای ارسال و متناسبسازی اندازهی لباس برای هر مشتری کنار گذاشته میشود. از آنسو برای مشتری نیز بسیار بهصرفهتر است که لباسی را که تنها یکبار یا برای مدت محدود نیاز دارد بهجای خرید کامل، با هزینهای بسیار کمتر اجاره کند.
جمعبندی
در این مقاله به معرفی و بررسی چند نمونه از ایده های کسب و کار اینترنتی اجرانشده در ایران پرداختیم که به دلیل فقدان مقررات شفاف و وجود مشکلاتی برای کسب مجوز کسبوکارهای نوپا، زیرساختهای ضعیف در بسیاری از مناطق دورافتاده همچون عدم دسترسی به اینترنت مناسب، عدم حضور سرمایهگذاران خارجی، بازاریابی ناکافی در خارج از ایران و عدم آموزش مهارتهای لازم در این زمینهها هنوز به مرحلهی اجرایی درنیامدهاند. امیدواریم روزی در آینده کسب و کار ایران برسد که نهتنها زمینهی لازم برای اجرایی شدن ایدههای اینچنینی فراهم شود، بلکه بتوانیم خود در ایران ایدههای کسبوکار جدیدی تولید کنیم و ایدههای نوآورانهی داخلی را پیادهسازی نماییم و حتی ایدههای خود را به سایر کشورها عرضه کنیم.