شاید درباره تجربه کاربری، در زندگی روزمره خود چیزی تا به حال به گوشتان خورده باشد؛ اما درباره ماهیت آن اطلاعی نداشته باشید. «تجربه کاربری» یا « User Experience» که مخفف آن UX است یکی از مفاهیمی است که هنگام طراحی محصول اهمیت بسیار زیادی دارد؛ زیرا UX در تلاش است که تجربه نهایی و کلی کاربران را ارتقا بخشد و بهینهترین محصول یا سیستم را برای کاربران طراحی کند. برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره اینموضوع، با ما همراه باشید تا تجربه کاربری طراحی سایت را به زبان ساده به شما آموزش دهیم.
انتخاب یکمحصول، خدمات یا سایت باعث میشود که شما و محصول باهم ارتباط برقرار کنید و حاصل اینتعامل تجربههایی خواهد بود که به صورت ناخودآگاه در شما بهعنوان «کاربر» آنمحصول شکل میگیرد؛ پس به تجربههایی که در کاربر بهدلیل تعامل با یککالای دیجیتال یا فیزیکی به وجود میآید، «تجربه کاربری» یا « Ux» گفته میشود.
تجربه کاربری وبسایت، بر میزان رضایت کاربر از وبسایت ربط دارد؛ پس هرچه تجربه کاربری سایت بالا باشد تعامل کاربر با سایت راحتتر انجام میشود. تجربه کاربری طراحی سایت فقط به تجربه بازدید کاربران محدود نیست، بلکه خرسندی یا ناخرسندی آنها در رابطه با محصول نیز مهم است؛ زیرا گوگل با بررسی نظرات و واکنشهای بازدیدکنندگان و کاربران، متوجه کیفیت سایتتان میشود که اینموضوع بر روی سئو سایت تأثیر زیادی میگذارد.
تفاوت UI با UX چیست؟
تجربه خوشایند یکمحصول با UX آغاز شده و با UI ادامه مییابد که هر دو آنها برای موفقیت محصول اهمیت دارند، آنها اگرچه لازم و ملزوم همدیگر هستند اما باهم تفاوت دارند که به آنها اشاره میکنیم:
- رابط کاربری شامل دستگاههای دیجیتال و قدرت مردم در استفاده از آنها است؛ اما تجربه کاربری به نام تجاری، محصول یا خدمات آن وابسته است؛ پس UX اگرچه در زمینه فناوریهای دیجیتال کاربرد دارد؛ اما محدود به آنها نیست.
- UX بیشتر به دنبال این است که احساس شما در رابطه با استفاده از یکمحصول یا سایت راضیکننده باشد، اما هدف UI معطوف به ظاهر امر و زیبایی محصول است. مثلاً اینامکان وجود دارد که یکسایت از نظر ظاهری بسیار خوب باشد؛ اما استفاده از آن برای کاربران دشوار باشد. در اینموقعیت عملکرد UI نسبت به UX خوب بوده اما کاربر تجربه خوبی در استفاده از UX سایت به دست نیاورده است. البته ایناتفاق بهشکل برعکس نیز میتواند رخ بدهد. پس میتوان گفت که UX پیرامون هدف و کارکرد محصول و UI بر چگونگی ارتباط کاربر با محصول جریان دارد.
- تمرکز اصلی UX بر مدیریت کلی پروژه از زمان ایدهپردازی تا توسعهیافتن و تحویلدادن آن است، اما تمرکز UI بر طراحی محصول نهایی است.
تأثیر تجربه کاربری بر سئو سایت
سایتهایی که از UX با کیفیت بسیار بالایی برخوردار هستند. شانس بسیار زیادی در کسب رتبه بهتر در گوگل دارند؛ زیرا یکی از فاکتورهای بسیار مهم گوگل در رتبهبندی، تجربه، رفتار و عکسالعمل کاربر نسبت به سایت است. پس تجربه طراحی خوب باعث میشود که کاربر بهدلیل تعامل خوب و رضایت، به مشتری همیشگی شما تبدیل شود و همیشه از تعامل خودش با شما و پیشرفتهایی که متناسب با تجربه او انجام میدهید، احساس خرسندی داشته باشد و شما بدینطریق میتوانید نتایج بهتری در خدمات سئو و بهینه سازی سایت بگیرید که در نظر نگرفتن چنین مواردی میتواند تمام زحمات شما را از بین ببرد و جایگاهتان را در میان رقبا کاهش بخشد.
استانداردهای گوگل برای تشخیص UX چیست؟
استانداردهایی که گوگل برای تشخیص UX استفاده میکند شامل موارد زیر است:
- سرعت سایت
برای UX بایستی سرعت لودشدن سایت عالی باشد تا کاربر از بازدید سایت شما تجربه خوبی داشته باشد. - برخورداری از قابلیت رسپانسیو بودن سایت
UX بایستی به گونهای ایجاد شود که امکان نمایش در همه دستگاههای دیجیتال مانند موبایل داشته باشد. - چگونگی تولید محتوا
برای UX خوب باید محتوایی را طرحریزی کرد که بهطور کامل پاسخگوی نیازهای کاربر باشد، کپی نباشد و به اندازهایی کامل و مفید باشد که کاربر متن شما را با دیگران اشتراک بگذارد. - تعداد بکلینکها
تعداد بکلینکها و اعتبار دامنه وبسایت بر روی سئو تاثیر مثبت میگذارد، پس هرچه سایت دامنه قدمت بیشتر و نرخ ترافیک بالایی داشته باشد به همان میزان اعتماد و اطمینان کاربران را به خودش جلب میکند و گوگل اینحجم از خشنودی کاربران را از سایت تشخیص میدهد و اینموضوع بر روی نتیجه UX اثر میگذارد.
طراحی UX چیست؟
«طراحی تجربه کاربر» یا «طراحی UX» روندی است که طراحان از آن جهت آفرینش محصولاتی بهره میبرند که تجربیات مفهومی برای کاربران به وجود میآورد. یکطراح UX با همه فرآیند کسب و یکپارچهسازی یکمحصول، مانند جنبههای برندسازی، طراحی، قابلیت استفاده، عملکرد، لذت، سرگرمی و عیبیابی آن سروکار دارد تا یکتجربه خوشایند را برای کاربر در زمینه استفاده از آن فراهم کند.
چه مراحلی برای تجربه کاربری سایت وجود دارد؟
برای خلق تجربه کاربری طراحی سایت، نیاز به هماهنگی چند رشتهای بین بخشهای گوناگون اینپروژه و کمکگرفتن از افراد کاربلد بازاریابی، گرافیک، طراحی، دادهکاوی و امور مرتبط با کاربر است. در متن زیر مراحل خدمات طراحی تجربه کاربری سایت را معرفی میکنیم:
- تحقیق و پژوهش در مورد نیازهای مخاطبان سایت
- بررسی شخصیت کاربران سایت و پیشبینی نیازهای آنان
- تعیین یکمسیر درست برای کاربر از ابتدای ورود تا زمان رسیدن خدمات و خرید از سایت
- طراحی رابط کاربری و ارائه به توسعه دهنده سایت
- تحلیل و بررسی همه بخشهای سایت مانند منو یا سایدبارهای سایت
UX Designer کیست و چه وظایفی دارد؟
حوزه کاری یک طراح UX یا UX Designer بسیار وسیع است؛ اما تمام وظایفی که یکطراح UX انجام میدهد پیرامون دو محور کلی «کاربر» و «محصول» مورد طراحی قرار دارد. وظیفه طراح تجربه کاربری ارتقادادن تجربههایی است که کاربر از کارکردن با محصول احساس میکند؛ پس او بهترین تجربه را در مسیر تعامل کاربر با سیستم رقم میزند و آن را آسانتر و ارزشمندتر میسازد.
پس همانطورکه در اینجا متوجه شدید طراحان UX هدفشان این است که در مراحل اولیه طراحی یکسایت حضور داشته باشند؛ زیرا برای ایجاد حس رضایت از کارکردن با یکسایت در کاربر، آنها نیاز به تحقیقات گستردهای دارند. آنها باید رفتار کاربران را بهخوبی بشناسند و درباره آن به اندازه کافی پژوهش کنند و تشخیص دهند که برای رسیدن به عملکرد مطلوب در طی اینسفر چه مسیرهایی باید ترسیم شود. اکثر UX Designerها از برنامه فیگما برای پیاده سازی تجربه کاربری استفاده میکنند، ما در مقاله معرفی نرم افزار فیگما به طور کامل درباره این ابزار صحبت کردیم در صورت نیاز میتوانید این مقاله را معرفی کنید.
بعد از انجام اینمراحل است که طراح UI وارد پروژه و اقدام به طراحیهای UX کرده و آنها را اجرا میکند. در متن زیر به وظایف مختلف طراحان UX اشاره میکنیم:
- تحقیقکردن درباره محصول
یکمحصول باکیفیت و خوب، نیاز به اطلاع از عادات، نیازها و رفتارهای جامعه هدف آن محصول دارد. طراح تجربه کاربری با بهرهگیری از روشهای مختلف مانند مصاحبهکردن، ارائهدادن پرسشنامه و پژوهش درباره رقبا در خصوص محصولی که قصد طراحی آن را دارند، اطلاعات مختلف را جمعآوری میکند تا کالا و خدمات مطابق با نیاز کاربر ارائه شوند. - خلق شخصیت و پرسونا
پرسونا، یعنی اینکه طراح تجربه کاربری بعد از به دست آوردن اطلاعات مناسب و کارآمد، بتواند گروههای جامعه هدف خود را بهخوبی تشخیص دهد و سناریو، رفتار دقیق جامعه هدف را مشخص میکند. - معماری اطلاعات
معماری اطلاعات به کاربران طبقهبندی، سلسله مراتب و پیمایش یکسایت را نشان میدهد مثلاً طراحی و ترسیم یکمنو این امکان را به کاربر میدهد تا از مکان فعلی خود در سایت اطلاع یابد. - طراحی وایرفریمها و پروتوتایپها
وایرفریمها طرحهای ساده و اولیه یکمحصول هستند؛ در واقع هدفشان مشخصکردن اسکلتبندی محصول است تا طراح تجربه کاربری بتواند اطلاعات طراحی خود را بر طبق آنها توصیف کند. پروتوتایپها نیز یکپیشنمایش از رفتارهای مختلف کاربران با محصول هستند که توسط نرمافزارهای مختلفی ایجاد میشوند تا عملکرد نهایی محصول را نمایش دهند. - انجام تستهای مختلف
طراح تجربه کاربری اقدام به برنامهریزی و تستکردن محصول قبل از طراحی نهایی یا قبل و بعد از تولید میکند. مجموعه کاملی از اینتستها با اهداف مختلفی جهت اطمینانیافتن از درستبودن طراحی انجام شده، کارآمد بودن محصول برای استفاده کاربران و آسانبودن استفاده از محصول توسط کاربران یا ارتقای تجربه کاربری محصول انجام میشوند.
نکات قابل توجه در طراحی تجربه کاربری
برای ایجاد یکعملکرد بهینه در تجربه کاربری طراحی سایت، باید یکسری معیارها و قوانین را رعایت کرد که آنها را در متن زیر به شما معرفی میکنیم:
- توجه به سلیقه مخاطب
بههنگام تجربه کاربری طراحی سایت، نباید همه چیز را از اول شروع کرد؛ زیرا بیشتر سایتها ترجیح میدهند ساختار آنها مشابه سایتهای دیگر باشد؛ زیرا کاربران به یکساختار رایج عادت کرده و راحتتر با آن ارتباط برقرار میکنند؛ در واقع متفاوت بودن همیشه نشانه خوبی نیست بلکه باید مطابق با سلیقه مخاطب باشید. - حفظ سادگی
پیچیدهبودن سایت و فرآیندهای آن برای هیچ کاربری نمی تواند تجربه خوشایندی باشد؛ بنابراین همیشه در طراحی تجربه کاربری به دنبال سادگی باشید تا کاربر در سریعترین زمان به هدف خود دست یابد. - پیداکردن نیازهای مشتری
کل فعالیتهای طراح تجربه کاربری، به ایندلیل انجام میشود تا نیازهای مشتریان رفع شود؛ پس باید اقدام به شناسایی نیازها و انتظارات مشتریان کرده و در اینراه از هر منبع اطلاعاتی کمک گرفت. - استفاده از المانهای بصری متمایز
در صفحات سایت، باید المانهای بصری مختلف از هم متفاوت باشند تا کاربر حس خوشایندی هنگام استفاده از آن داشته باشد و تجربه کاربری در سطح بالایی در اختیار مشتری قرار بگیرد. - دنبالکردن مسیر حرکت کاربران
یکطراح تجربه کاربری بایستی بداند که کاربران، تا چه مرحلهای نقشه سفر مشتری را در سایت طی میکنند و در کدام مرحله از سایت بیرون میروند. بدینترتیب میتوان ایرادات تجربه کاربری طراحی سایت را پیدا کرده و آن را برطرف کرد.
در دنیای دیجیتال، تجربه کاربری، کاربرد گستردهای دارد که طراحان تجربه کاربری بهدنبال این هستند. محصول طراحی شده بتواند پاسخگوی یکی از نیازهای کاربر باشد، قابل اعتماد و اصل باشد و رضایت مشتری را به دنبال داشته باشد؛ پس منظور از تجربه کاربری طراحی سایت، همان تجربیاتی است که کاربران پس از کار با سایت شما کسب میکنند که اینموضوع تأثیر مستقیمی بر سئو سایت و دریافت رتبه از موتورهای جستجو دارد.
نویسنده سینا عباسی
سایر مقالات نویسندهسینا عباسی، مدیر سئو ژاکت، بیش از 7 ساله که بهصورت تخصصی در حوزه سئو فعالیت میکند. وی مدرس و مشاور سئوی کسب و کارهای اینترنتی میباشد. سینا عباسی با تخصص و تجربهای که در حوزه سئو دارد، نگاه شما را به آموزش سئو در دنیای دیجیتال مارکتینگ تغییر میدهد.